Wat is boekhouden nu eigenlijk? Het doel van een boekhouding -of meer algemeen ook wel ‘administratie’ genoemd- is om te kunnen verklaren wat er gebeurt met al het geld wat er binnen een onderneming binnenkomt en weer uitgaat. Een goede boekhouding voldoet aan dit principe op het moment dat je elke transactie vastlegt.
Onderdelen boekhouding
De basis van een boekhouding bestaat uit rekeningen (ook wel grootboekrekeningen genoemd) en mutaties op deze grootboekrekeningen. Elke boekhouding kent twee soorten van grootboekrekeningen:
- De winst-en-verliesrekening geeft een overzicht van alle kosten en opbrengsten van een onderneming in een bepaalde periode.
- De balansrekening is een overzicht van alle bezittingen en schulden van een onderneming op een bepaald moment.
Het zogenaamde ‘rekeningschema’ is een lijst met grootboekrekeningen met een indicatie van de soort rekening: balans of winst-en-verlies. Elke grootboekrekening kent een debet- en creditkant. Elke financiële mutatie in een onderneming dient geboekt te worden aan de debet- en creditkant en wel aan elke zijde evenveel. Een mutatie kan meerdere, maar altijd minstens twee rekeningen beïnvloeden.
Wat is boekhouden?
Boekhouden is in die zin niets meer dan het ‘verschuiven’ van bezittingen en schulden. Daarnaast dient een boekhouding altijd in balans te zijn. Zodra een mutatie zorgt voor onbalans, dan wordt dit verschil weggeboekt naar de winst-en-verliesrekening (er is dan dus winst of verlies gemaakt).
Vroeger, voor de tijd van (online) boekhoudsoftware, gebeurde de boekhouding met de hand. Aangezien het wegboeken van mutaties de boekhouder best veel tijd kostte, liet men dit door een (goedkopere) klerk doen. De boekhouder schreef daarom in zijn schrift per mutatie alleen nog maar op welke rekeningen de klerk de mutatie moest wegboeken en voor welk bedrag. Dit schrift kreeg de naam ‘journaal’. Elke mutatie noemt men dan ook wel boekstuk of journaalpost.
Soms splitste men het journaal voor het gemak nog op in verschillende ‘dagboeken’, te weten:
- Inkoopboek voor het inboeken van binnenkomende en nog openstaande facturen.
- Verkoopboek voor verstuurde facturen.
- Dagboek kas voor het boeken van in- en uitgaande kasmutaties.
- Dagboek bank voor het boeken van in- en uitgaande bankbetalingen.
- Memoriaal voor overige boekingen en mutaties.
Mocht je meer weten over de vraag ‘wat is boekhouden’? Lees meer over boekhouden en de geschiedenis ervan in dit Wikipedia-artikel.